Gebruikersparticipatie - waarom?
“It’s about what they need, not about what we think they need.”
Inzicht krijgen in het perspectief van de gebruikers van je organisatie brengt veel waardevolle informatie met zich mee en is noodzakelijk om effectief een verschil te kunnen maken in het traject dat je samen aflegt. Inspraak en medezeggenschap geven aan gebruikers is net zo noodzakelijk om de toegankelijkheid van je organisatie en de samenleving te verbeteren. Gebruikers kunnen aangeven waar de drempels en noden liggen, wat er goed loopt en waar er leemtes zijn. Loop je als organisatie ergens tegenaan of sta je voor bepaalde beleidskeuzes, dan kan het perspectief van de gebruiker helpend en bepalend zijn. Dit komt andere gebruikers en de organisatie ten goede.
Gebruikersparticipatie: Hot topic en alomtegenwoordig in visie- en projectteksten, maar handelen we er ook naar?
Gebruikers brengen hun ideeën niet altijd spontaan aan. Als professional heb je ook niet altijd de tijd of ruimte om met feedback op de organisatie om te gaan. Het is daarom belangrijk om als organisatie bewust en actief in te zetten op gebruikersparticipatie en te werken aan een mindshift in je organisatie. Gebruikersparticipatie biedt een onontbeerlijke bron van kennis. De stem van gebruikers is zo waardevol, dat je dit niet aan het toeval mag overlaten. Gebruikersparticipatie gaat echter om meer dan het inzetten van een aantal instrumenten of methodieken gedurende enkele periodes in het jaar. Participatie is immers geen methode. Het is een houding, een visie en een waarde waarbij men ervan uitgaat dat alle betrokkenen over relevante kennis beschikken en waarbij de ene vorm van kennis niet per definitie beter of waardevoller is dan de andere. (Dedding 2012)
Geloven wij in de kracht van de gebruiker? Erkennen wij de ervaringskennis als een onmisbare aanvulling op de kennis van professionals?
Deze overtuiging is een essentiële voorwaarde om participatie te verankeren in de organisatie. Het is belangrijk om draagvlak te creëren en de visie samen te benoemen. Zo maak je jezelf als organisatie minder afhankelijk van enkele werkkrachten die gebruikersparticipatie warm houden, maar investeer je in een duurzame verankering. Wanneer iedereen in de organisatie overtuigd is van het belang, of de noodzaak van ervaringskennis wordt participatief werken een reflex, iets van alledag.
“Het vroegtijdig betrekken van einddoelgroepen bij de vorming van beleid en van de kwaliteit, waarbij in openheid en op basis van gelijkwaardigheid en onderling debat problemen in kaart worden gebracht en oplossingen worden verkend die van invloed zijn op het uiteindelijke besluit.”
2013 - Edelenbos
Dit schema kan een kapstok zijn om gebruikersparticipatie in je organisatie in te bedden. De centrale hoofdsleutel ‘Participatie als proces’ wordt behandeld in een stappenplan. De lessons learned uit het project GA2SW komen in 4 sleutels aan bod.
Gebruikersparticipatie vereist een mindshift in de organisatie. Met dit stappenplan willen we organisaties inspireren en helpen om dit proces bewust te doorlopen.
Naar SleutelsHet klinkt zo beloftevol: gebruikersparticipatie verbetert de kwaliteit van het leven van de gebruiker én de kwaliteit van de organisatie. Toch kunnen we niet ontkennen dat de stap naar werkelijke gebruikersparticipatie vaak nog te groot is en dat opgestarte participatieprojecten niet zelden uitdoven of vastlopen in schijnparticipatie. Het is dan ook belangrijk om stil te staan bij mogelijke drempels, valkuilen en randvoorwaarden van gebruikersparticipatie.
Naar ContextDeze informatie is het resultaat van het project ‘General approach to social work’. Lees meer over het verloop van dit transnationaal project, de uitgebreide rapporten en vind nuttige links.